หากใครเป็นสายเดินป่า นี่อาจเป็นมากกว่าการผจญภัยบุกป่าฝ่าดง โดยจุดหมายปลายทางของการเดินป่าระยะไกลครั้งนี้ คือ หมู่บ้านชาวปกาเกอะญออันเลื่องชื่อเรื่องการอยู่ร่วมกับป่าได้อย่างกลมกลืน และเรียบง่าย

สำหรับ “Doister Hard Trek” คือ โปรแกรมการท่องเที่ยวโดยชุมชน Community Based Tourism หรือ CBT ที่พ่วงเข้ากับกิจกรรมการเดินป่าระยะไกล 5 วัน 4 คืน ซึ่งมีระยะทางรวมกว่า 40 กิโลเมตร การันตีด้วยรางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย (Thailand Tourism Awards) การท่องเที่ยวโดยชุมชน หรือ CBT นั้น เน้นหนักไปที่ความยั่งยืนของสิ่งแวดล้อม สังคม และวัฒนธรรม ซึ่งกำหนดทิศทางโดยชุมชนผู้เป็นเจ้าสิทธิในการจัดการดูแล เพื่อสร้างการเรียนรู้ให้แก่นักท่องเที่ยวที่มาเยือน เรียกว่าเป็นอีกหนึ่งรูปแบบของการท่องเที่ยวเชิงคุณภาพที่น่าสนใจ

ในส่วนของโปรแกรม 5 วัน 4 คืน แบบคร่าวๆ จะเป็นดังนี้

วันที่ 1 : ประมาณ 8 โมงเช้า รถจะมารับเราที่โรงแรมในตัวเมืองแม่ฮ่องสอน เพื่อมาส่งที่จุดเริ่มต้นเดินเท้า นั่นก็คือ บ้านน้ำฮู (ห้วยปูลิง) > รับประทานมื้อกลางวันระหว่างทาง > ชมวิวบริเวณสันคมมีดของดอยหัวสิงห์ และ ดอยหงอนไก่ > ถึงหมู่บ้านห้วยฮี้ รวมระยะทางการเดินของวันนี้ประมาณ 5 กิโลเมตร > เข้าที่พักโฮมสเตย์ ณ หมู่บ้านห้วยฮี้ และรับประทานมื้อเย็นร่วมกับชาวบ้าน > พักผ่อนตามอัธยาศัย

วันที่ 4 : ออกเดินเท้าจากหมู่บ้านห้วยตองก๊อมุ่งหน้าสู่หมู่บ้านห้วยกุ้ง > รับประทานมื้อกลางวันระหว่างทาง > เส้นทางเดินจะเป็นแบบเดินลงเขาครึ่งวัน จากนั้นลัดเลาะข้ามห้วยต่างๆ ผ่านลำน้ำห้วยปูลิง-ลำน้ำห้วยหนองขาว-ลำน้ำห้วยแม่สะมาด > ถึงหมู่บ้านห้วยกุ้ง > เข้าที่พักโฮมสเตย์ > รับประทานมื้อเย็น พักผ่อนตามอัธยาศัย รวมระยะทางการเดินของวันนี้ประมาณ 10 กิโลเมตร

โปรแกรม “Doister Hard Trek” สามารถปรับเปลี่ยน และยืดหยุ่นระยะทางเพื่อให้สะดวกต่อสมาชิกผู้ร่วมเดินทางได้ โดยฤดูกาลที่เหมาะสมสำหรับเส้นทางเดินป่าระยะไกลเส้นทางนี้จะอยู่ในช่วงเดือนพฤศจิกายน-มีนาคม สำหรับผู้ที่สนใจสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม และสำรองโปรแกรมล่วงหน้าได้ที่ Thai LocalistA โทร. 086 311 5631 หรือ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานแม่ฮ่องสอน โทร. 053 612 982

วิถี และภูมิปัญญาแห่งปกาเกอะญอ

ตลอดระยะเวลา 5 วัน 4 คืน นักท่องเที่ยวจะได้ใช้ชีวิตร่วมกับชาวปกาเกอะญอ แห่งหมู่บ้านห้วยฮี้ หมู่บ้านห้วยตองก๊อ และหมู่บ้านห้วยกุ้ง อย่างอบอุ่นแน่นแฟ้น ได้ทึ่งไปกับภูมิปัญญาหลายๆ ด้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการทำไร่หมุนเวียนอันลึกซึ้ง ประกอบกับการพึ่งพา ดิน น้ำ ลม ไฟ อย่างมีหลักการ 

โดยการทำไร่หมุนเวียน เป็นการทำไร่ในพื้นที่เล็กๆ ขนาดไม่ใหญ่มากโดยการเผาไร่จะต้องเตรียมแนวกันไฟสู่ขั้นตอนการเริ่มจุดไฟจากจุดบนสุดของไร่เพื่อบังคับทิศทางการเผาไหม้ของเปลวเพลิงให้ลุกลามลงไปยังเบื้องล่าง ยิ่งไปกว่านั้นก็คือ ไร่หมุนเวียนไม่ต้องพึ่งพาระบบชลประทาน การอาศัยน้ำฝนก็เพียงพอแล้วที่จะทำให้พืชไร่พืชสวนต่างๆ เติบโตอย่างสมบูรณ์ตลอดฤดู นอกจากนี้ ต้นข้าว และพืชผักไม่มีการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช พืชผักในไร่หมุนเวียนจึงสะอาด และปลอดภัยมาก โดยหลังการเก็บเกี่ยวเมื่อครบ 3-4 ปี ผ่านฤดูกาลซ้ำแล้วซ้ำเล่า หญ้า พุ่มไม้ขนาดเล็ก และตอไม้ก็จะแตกกอออกใบคืนกลับไปสู่สภาพป่า และพร้อมสำหรับการเพาะปลูกอีกครั้ง การเผาไร่จึงไม่ใช่การเผาป่าตามที่เข้าใจโดยทั่วไป แต่เป็นหนึ่งในขั้นตอนสำคัญของวิถีเพาะปลูกแบบไร่หมุนเวียนอันยั่งยืน

นอกจากนี้ยังมีภูมิปัญญาในด้านงานฝีมืออีกหลายแขนงที่น่าสนใจ ไม่ว่าจะเป็น ผ้าทอ, การย้อมสีผ้าจากธรรมชาติ, งานจักสาน, งานเกาะสลักไม้ทำเป็นข้าวของเครื่องใช้ และงานตีมีด รวมไปถึงอุปกรณ์การเกษตร ด้วยกรรมวิธีการชุบแข็งแบบดั้งเดิมที่ส่งต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่น 

ในด้านของศิลปะการแสดง การร้องรำทำเพลง ก็จะมี “เตหน่า” เครื่องดนตรีพื้นเมืองประเภทดีดของชาวปกาเกอะญอที่ให้เสียงที่ไพเราะก้องกังวาล ใช้บรรเลงประกอบร่วมกับการขับร้องได้อย่างเข้ากัน รวมถึงการรำดาบที่หาดูได้ยาก ซึ่งเป็นวิถีแห่งชายหนุ่มของชนเผ่าอันเป็นการแสดงออกถึงสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง

ความเชื่อ และศาสนาของทั้ง 4 หมู่บ้าน มีเพียงหมู่บ้านห้วยฮี้เท่านั้นที่นับถือศาสนาคริสต์กันทั้งหมู่บ้าน ส่วนบ้านน้ำฮูหายใจ ห้วยตองก๊อ และห้วยกุ้ง ชาวบ้านส่วนใหญ่จะนับถือศาสนาพุทธ ทำให้หมู่บ้านห้วยฮี้มีวิถีชีวิต และกิจวัตรบางอย่างที่เพิ่มเติมเข้ามา อย่างเช่น การขับร้องเพลงประสานเสียงที่โดดเด่น การรวมกลุ่มนมัสการพระเจ้าในทุกวันช่วงหัวค่ำ รวมถึงการเข้าโบสถ์ในช่วงเช้าของทุกวันอาทิตย์ เป็นต้น

อาหารการกิน และความเป็นอยู่ระหว่างการเข้าพักโฮมสเตย์

จากจุดเริ่มเดินเท้าที่หมู่บ้านน้ำฮูหายใจ ชาวบ้านจะเตรียมหุงหาอาหารไว้พร้อมสำหรับมื้อกลางวันระหว่างทาง จากนั้นเมื่อถึงหมู่บ้านห้วยฮี้ เจ้าบ้านของโฮมสเตย์แต่ละหลังจะรับช่วงต่อคอยดูแลเรื่องอาหารการกิน ตั้งแต่มื้อเย็น มื้อเช้าของวันถัดไป และห่อมื้อกลางวันพร้อมน้ำดื่ม เพื่อให้นักท่องเที่ยวนำใส่กระเป๋าติดตัวไปกินร่วมกันระหว่างทาง ซึ่งทุกหมู่บ้านทั้งห้วยตองก๊อ และหมู่บ้านห้วยกุ้ง ก็จะรับช่วงต่อกันแบบนี้เรื่อยไปตลอดระยะเวลา 5 วัน 4 คืน

ส่วนที่หลับที่นอนโฮมสเตย์แต่ละหลังจะเป็นที่นอนเรียบง่ายแบบปูกับพื้น มีหมอนพร้อมมุ้งกันยุงกันแมลง ช่วงกลางดึกเป็นต้นไปอากาศถือว่าค่อนข้างหนาวเย็นทีเดียวครับ

ในส่วนของห้องน้ำโฮมสเตย์ทุกหลัง และทุกหมู่บ้านจะแยกส่วนกันระหว่างห้องอาบน้ำ กับห้องส้วม น้ำที่ใช้เป็นน้ำที่มาจากประปาภูเขาซึ่งใสสะอาดเย็นสบาย มีหลอดไฟส่องสว่างจากพลังงานโซลล่าเซลล์ ในส่วนของคลื่นสัญญานโทรศัทพ์ พิกัดสุดท้ายที่จะมีสัญญานคือ จุดออกสตาร์ทที่หมู่บ้านน้ำฮูหายใจ หลังจากนั้นจะอาจจะพอมีบ้างบนเนินเขาสูงระหว่างเส้นทาง 

รูปแบบเส้นทางของการเดินป่าระยะไกล

ลักษณะของป่าโดยส่วนใหญ่ระหว่างเส้นทางการเดินจะเป็นป่าโปร่ง พันธ์ุไม้ผลัดใบ สภาพอากาศในช่วงตอนกลางวันค่อนข้างอบอ้าว หากเป็นช่วงเนินชันก็จะต้องเดินขึ้นไต่ระดับกันแบบต่อเนื่อง หรือถ้าเป็นช่วงขาลงก็จะต้องใช้ความระมัดระวังในการชะลอฝีเท้ากันแบบต่อเนื่องเช่นกัน นอกจากนี้ยังรวมไปถึงบางจุดที่จะต้องเดินลัดเลาะไหล่เขาไปตามทางเดินแคบๆ ที่กว้างเพียงสองฝ่าเท้าอีกด้วย

ในส่วนของวันที่ 4 และ 5 จะเป็นการเดินข้ามลำห้วยเกือบตลอดทั้งวัน บางช่วงกระแสน้ำค่อนข้างแรง บางช่วงค่อนข้างลึก (มีสตาฟคอยดูแลให้ความช่วยเหลือ) ดังนั้นในส่วนของกระเป๋าแนะนำว่าควรเป็นแบบที่สะพายได้คล่องตัว และกันน้ำได้ แต่น้ำหนักไม่ควรเกิน 5 กิโลกรัม เมื่อรวมกันอุปกรณ์ข้าวของเครื่องใช้ส่วนตัวไม่ว่าจะเป็น ไฟฉาย กระบอกน้ำ (ปริมาตรเกิน 1 ลิตรขึ้นไป) ผ้าเช็ดตัว ชุดนอน ชุดชั้นใน และอุปกรณ์อาบน้ำ ทั้งนี้ชุดที่สวมใส่ระหว่างเดินป่าทั้งเสื้อ และกางเกงควรถ่ายเทอากาศได้ดี แห้งเร็วลดการอับชื้น รองเท้าควรเป็นรองเท้าที่สามารถปกป้องปลายเท้า และข้อเท้า และสามารถเดินได้อย่างมั่นใจ ทนทาน พร้อมเปียกพร้อมลุย

ที่ตั้ง : จุดเริ่มต้นเส้นทาง ณ บ้านน้ำฮูหายใจ ตำบลห้วยปูลิง อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน 

ฤดูกาลการท่องเที่ยว : พฤศจิกายน - มีนาคม

ช่องทางการติดต่อ : 

• Thai LocalistA  โทร. 086 311 5631 / Facebook Thai LocalistA  
• การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานแม่ฮ่องสอน โทร. 053 612 982

ค่าใช้จ่าย :  7,500 บาท /คน (ผู้ร่วมเดินทางอย่างน้อย 6 คน) โดยราคาดังกล่าว รวมค่าบริการดังนี้

• มัคคุเทศก์นำเที่ยว
• รถบริการรับ-ส่ง (รถกระบะ 4WD) ส่งถึงจุดเริ่มเดิน บ้านน้ำฮูหายใจ
• ผู้นำเที่ยวท้องถิ่น
• ค่าเข้าอุทยานแห่งชาติน้ำตกแม่สุรินทร์
• ค่าที่พักโฮมสเตย์ จำนวน 4 คืน
• ค่าอาหารจัดเตรียมโดยชุมชน (อาหารท้องถิ่น) ทั้งหมด 13 มื้อ พร้อมน้ำดื่ม
• ค่าประกันภัยอุบัติเหตุวงเงินประกัน กรณีได้รับอุบัติเหตุ 500,000 บาท เสียชีวิต 1,000,000 บาท