แสนตอ? แสนตอคืออะไร และทำไมผมถึงเอ่ยแสนตอขึ้นมา ภาพที่ผุดขึ้นมาในหัวของเราๆ คงมีไม่กี่ภาพ หรือแทบไม่มีเลยเช่นกัน เมื่อพูดถึง "แสนตอ" อย่าว่าอย่างโน่นอย่างนี้เลยครับ จะบอกว่าผมก็แทบไม่มีภาพของแสนตออยู่ในหัวเลยเหมือนกัน ถ้าไม่มีโอกาสได้ลงไปสัมผัสกับแสนตอจริงๆ แสนตอ?? คงเป็นที่มีตอเยอะๆสินะ ความคิดแรกที่แว๊บเข้ามาในหัวของผม เมื่อได้ยินเพื่อนพูดถึงแสนตอ ใช่ครับ แสนตอมีตอเยอะจริงๆ เยอะมากจนผมตาลาย ตออาจจะเยอะกว่าแสนก็เป็นได้
ชุมชนแสนตอ เป็นชุมชนประมงที่ตั้งอยู่ในเขตบางขุนเทียน กรุงเทพฯ ซึ่งเป็นเขตเดียวในกรุงเทพฯ ที่มีพื้นที่ติดทะเล เรียกว่าเป็นทะเลกรุงเทพเลยก็ว่าได้ เป็นชุมชนที่ซ่อนตัวอยู่เงียบๆท่ามกลางความวุ่นวาย การพัฒนาที่ไม่เคยหยุดเดินของเมืองกรุง
ที่นี่เหมาะสำหรับคนกรุงเทพฯ ที่มีเวลาไม่มากนักแต่อยากเที่ยวทะเล หรือนักท่องเที่ยวที่ต้องการเที่ยวทะเลในมิติใหม่ ทะเลที่ไม่มีหาดทรายให้เดิน ไม่มีชายหาดให้นอนอาบแดดเล่น ไม่มีวอลเล่ย์บอลชายหาด ไม่มีอะไรหลายๆอย่างเหมือนทะเลทั่วไป แต่หากได้มาสัมผัสจะพบว่า ทะเลที่นี่เต็มไปด้วยเรื่องราว รอยยิ้ม และความสุข
![]()
ชุมชนแสนตอ เป็นชุมชนที่มีวิถีชีวิตอยู่กับแม่น้ำลำคลอง ลักษณะบ้านเรือนส่วนใหญ่จึงเป็นแบบใต้ถุนสูง เพื่อป้องกันน้ำท่วม บ้านเรือนจะตั้งกระจัดกระจายตามริมฝั่งคลอง การเดินทางภายในชุมชนหรือออกนอกชุมชนนั้นต้องใช้เรือเป็นพาหนะหลักในการเดินทาง เนื่องจากพื้นที่ตั้งของชุมชนที่เป็นลำคลองและติดกับทะเลจึงทำให้น้ำที่มีอยู่ไม่สามารถนำมาใช้อุปโภคบริโภคได้ ดังนั้นน้ำจืดที่นำมาใช้ในชุมชนจึงต้องนำมาจากข้างนอก โดยจะส่งมาจากโรงเรียนคลองพิทยาลงกรณ์ สำหรับน้ำดื่มนั้นชาวบ้านยังคงพึ่งพาน้ำฝนเป็นแหล่งน้ำดื่มหลัก การประกอบอาชีพของคนในชุมชนส่วนใหญ่นั้นจะประกอบอาชีพประมง โดยเป็นประมงที่คำนึงถึงการอนุรักษ์ทรัพยากรภายในชุมชน โดยจะจำกัดพื้นที่ในการทำกินของแต่ละครัวเรือน เพื่อเป็นการป้องกันการรุกล้ำพื้นที่ธรรมชาติซึ่งอาจมีผลกระทบต่อระบบนิเวศและอาจทำให้ทรัพยากรที่มีอยู่สูญหายไป
ผมขออธิบายขยายความเรื่องชุมชนแสนตอเพิ่มเติมหน่อยนะครับ เพื่อความเข้าใจตรงกัน ชุมชนแสนตอ เป็นชุมชนที่ใช้การท่องเที่ยวเข้ามาในการพัฒนาชุมชน เป็นการท่องเที่ยวที่เรียกว่า "การท่องเที่ยวโดยชุมชน"
การท่องเที่ยวโดยชุมชน เป็นการท่องเที่ยวที่ให้ชุมชน และคนในชุมชนเป็นคนบริหารจัดการกันเองครับ การท่องเที่ยวที่เกิดขึ้นในชุมชน ทุกอย่างจะขึ้นอยู่กับศักยภาพ ความพร้อมของชุมชน และคนในชุมชนครับ ทางชุมชนอาจรับนักท่องเที่ยวได้บ้าง ไม่ได้บ้างในบางเวลา ส่วนใหญ่ก็จะประกอบอาชีพอื่นเป็นหลัก อย่างชุมชนแสนตอ คนในชุมชนจะประกอบอาชีพประมง เลี้ยงหอยเลี้ยงปู เป็นต้น การท่องเที่ยวที่เกิดขึ้นในชุมชนถือเป็นรายได้เสริมที่มาช่วยสนับสนุนรายได้หลักเท่านั้นนะครับ การท่องเที่ยวรูปแบบนี้ ยังถือว่าใหม่อยู่สำหรับนักท่องเที่ยวแบบเราๆ ซึ่งก็ต้องค่อยๆเรียนรู้ และทำความเข้าใจกันไปครับ ไม่แน่นะครับถ้าได้รู้จักการท่องเที่ยวโดยชุมชน เราอาจหลงรักการท่องเที่ยวรูปแบบนี้ไปโดยไม่รู้ตัวก็ได้
