น้ำตกภูซาง นอนแช่น้ำตกอุ่น อันซีน อิน พะเยา
ขึ้นชื่อว่า "น้ำตก" หลาย ๆ คนก็นึกถึงแต่ความสดชื่นเย็นสบายคลายร้อน แต่ในวันนี้เราจะพาไปเที่ยวน้ำตกที่เหมาะกับการเล่นน้ำช่วงหน้าหนาวเป็นที่สุด น้ำตกแห่งนี้ไม่มีสายน้ำที่เย็นชุ่มฉ่ำ แต่กลับมีกระแสน้ำอุ่นไหลผ่านทำให้ใคร ๆ ก็ตั้งชื่อน้ำตกนี้ว่า "น้ำตกอุ่น" หรือชื่อทางการก็คือ "น้ำตกภูซาง" นี่เอง
น้ำตกภูซาง หรือที่หลายคนเรียกว่า น้ำตกอุ่นนั้น ตั้งอยู่ภายในอุทยานแห่งชาติภูซาง จังหวัดพะเยา ซึ่งเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 98 ของประเทศไทย อุทยานแห่งนี้มีพื้นที่ครอบคลุมบริเวณป่าน้ำงาวฝั่งซ้าย ในท้องที่อำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย ป่าน้ำเปื๋อย ป่าน้ำหย่วน และป่าน้ำลาว ในท้องที่อำเภอภูซาง จังหวัดพะเยา
โดยน้ำตกภูซาง เป็นป่าน้ำที่มีน้ำอุ่นเพียงแห่งเดียวที่พบในประเทศไทย อุณหภูมิสูงถึง 35-36 องศาเซลเซียส น้ำตกนี้ ตั้งอยู่บนเทือกเขา ดอยผาหม่น เกิดจากสายน้ำอุ่นที่ไหลมาจากผาหินปูน มีความสูงประมาณ 25 เมตร มีน้ำไหลตลอดปี และน้ำใสปราศจากกลิ่นกำมะถัน สามารถลงเล่นน้ำได้ อีกทั้งบริเวณใต้น้ำตกภูซาง ยังเป็นแอ่งน้ำสีเขียวมรกตใสราวกับกระจก จึงเหมาะสำหรับการลงแช่น้ำให้อบอุ่นสบายตัวอีกด้วย ส่วนใครเดินทางมาเหนื่อย ๆ จะแวะซื้อกาแฟสดจากร้านค้าสวัสดิการแล้วมานั่งพักแช่เท้าผ่อนคลายที่นี่ก็ได้เหมือนกัน
บริเวณเหนือน้ำตกภูซาง มีเส้นทางชมป่าต้นน้ำ และป่าดงดิบ ซึ่งอยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติภูซางประมาณ 1 กิโลเมตรเท่านั้น เส้นทางนี้เราจะได้รู้จักถึงต้นกำเนิดของน้ำตกภูซาง ระยะทางศึกษาประมาน 996 เมตร ตอนแรกอาจดูเหมือนไกลแต่พอเดินจริง ๆ แล้ว กลับไม่ไกลอย่างที่คิดไว้ เพราะเราจะเพลิดเพลินกับธรรมชาติที่เขียวชอุ่ม และพันธุ์ไม้หายากที่พบในป่าดงดิบอีกหลายชนิดให้เราศึกษา 
ในเส้นทางศึกษาธรรมชาตินี้เราจะพบบ่อน้ำซับอุ่น ซึ่งเป็นบ่อน้ำซับอุ่นตามธรรมชาติ และเป็นแหล่งต้นน้ำของน้ำตกภูซาง มีอุณหภูมิประมาณ 35 องศาเซลเซียส และเป็นบริเวณที่ธารน้ำอุ่นผุดขึ้นจากใต้พื้นดิน มีสภาพเป็นพรุน้ำจืดที่มีพื้นที่น้ำท่วมขังตลอดปี ดินส่วนใหญ่เกิดจากการทับถมของซากพืชมาเป็นเวลานาน เราเดินตามทางสะพานไม้ที่ทอดยาวไปเรื่อย ๆ อ่านป้ายบอกความรู้เกี่ยวกับพืชพรรณทำให้เราหลงเคลิ้มกับธรรมชาติเกือบชั่วโมงเลยทีเดียว แต่เวลาเดินก็อย่าเพลินจนลืมดูทางนะ เพราะบ่อน้ำซับอุ่นบางจุดลึกถึง 10 เมตรถ้าพลัดตกลงไปอาจจะสุกเพราะความร้อนของน้ำในบ่อได้ ยิ่งลึกยิ่งร้อน และถ้าลึกถึงใจกลางโลกอุณหภูมิจะสูงถึง 4,000 องศาเซลเซียสเลยทีเดียวครับ หากใครไม่เชื่อว่าร้อนแค่ไหนลองเอานิ้วจิ้มดูได้นะ 
นอกจากนี้ ภายในอุทยานแห่งชาติภูซาง ยังมีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ ได้แก่ ดอยผาดำ เป็นภูเขาหินปูน มีหน้าผาขนาดใหญ่สวยงาม, ถ้ำน้ำดั้น ตั้งอยู่ในหุบเขาที่มีความสูงจากระดับ น้ำทะเลประมาณ 1,200 เมตร เป็นถ้ำหินปูนขนาดกลาง ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อยที่สวยงามมาก ลักษณะเด่นของถ้ำน้ำดั้นคือ บริเวณปากถ้ำจะมีลำธารขนาดใหญ่ (ลำห้วยน้ำดั้น) ไหลหายลงไปในถ้ำ อดีตเคยเป็นที่หลบซ่อนของผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ และในป่าลึกก็ยังมี น้ำตกห้วยโป่งผา มีทั้งหมด 19 ชั้น และพิเศษกว่าที่ไหนก็คือที่น้ำตกนี้ยังมีเต่าปูลู ซึ่งเป็นสัตว์ที่หายาก และใกล้สูญพันธุ์อาศัยอยู่อีกด้วย
หนาวนี้ใครมาเที่ยวเมืองเหนือเมืองหนาวอย่างพะเยา ก็อย่าลืมแวะไปแช่น้ำตกอุ่นภูซางแก้หนาว นอกจะจะอุ่นสบายแล้ว บรรยากาศ และธรรมชาติของที่นี่รับรองว่าจะสร้างความเพลิดเพลิน และประทับใจอย่างแน่นอนครับ
