จังหวัดสกลนครดินแดนแห่งผ้าคราม

…ที่เขาเล่าว่าเป็น “ผ้าผิวสวย” !!!
โบว์ศึกษาหาข้อมูลมาค่ะว่า จ.สกลนคร ได้รับการขนานนามว่าเป็นเมือง “ผ้าผิวสวย”
เพราะจังหวัดนี้เกือบทั่วทุกพื้นที่ เขานิยมปลูกคราม  ย้อมคราม ทอผ้าคราม ตัดชุดคราม สวมใส่ผ้าครามกันทั้งจังหวัด ก็ว่ากันว่า “คราม” ช่วยบำรุงผิวให้สวยได้จากภูมิปัญญาชาวบ้านที่นำพืชโบราณ ”ต้นคราม”
ที่เป็นที่เลื่องลือมาย้อมสีผ้าแบบไร้สารเคมีที่ทำให้เมื่อใส่จะรู้สึกเย็นสบาย ไม่ร้อน
ซึ่งถูกวิจัยมาแล้วโดยประเทศญี่ปุ่นและอเมริกา ว่าสามารถป้องกันรังสียูวีจากแสงแดดได้อีกด้วย

แล้วแบบนี้จะไม่ให้โบว์หลงรัก.. “ผ้าคราม” ได้อย่างไร

โบว์เลยตัดสินใจออกเดินทางตามหาผู้เชียวชาญทางด้าน ผ้าครามค่ะ
และโบว์เลือกแล้วว่าจะต้องเป็นพวกเขาเหล่านี้...

โบว์อยู่กับทีมเด็กๆ จอมแก่นแก้ว ที่หมู่บ้านถ้ำเต่า  อ.อากาศอำนวย จ.สกลนคร
ที่นี่เป็นหมู่บ้านพึ่งพาตนเอง มีการถ่ายทอดองค์ความรู้เรื่องผ้าย้อมครามจากรุ่นปู่ย่าตายาย สู่รุ่นลูกหลาน

จากภูมิปัญญาท้องถิ่น พัฒนาสู่งานสร้างสรรค์ ดีไซน์ระดับประเทศ 
วันนี้เด็กๆ จะช่วยโบว์ทำผ้าย้อมครามตามไอเดียแปลกๆ ที่คิดและออกแบบไว้ค่ะ  

ก่อนอื่นชาวแก๊งผู้เชี่ยวชาญ พาโบว์เดินตระเวนออกหาวัตถุดิบมาทำเป็นแม่พิมพ์สำหรับพิมพ์ลายผ้ากันก่อนเลยค่ะ เก็บดอกไม้ใบหญ้าริมทาง  แวะทักทายแม่ๆ รายทาง

บ้างปั่นฝ้าย  บ้างทอผ้า  เป็นภาพที่ชินตาของผู้คนที่มาเที่ยวในหมู่บ้าน

เพราะที่บ้านถ้ำเต่านี่ เป็นแหล่งผลิตครามส่งออกไปขายที่ขึ้นชื่อแห่งหนึ่งของประเทศ
ถึงขนาดมีแนวคิดสืบต่อกันมาว่า... ลูกหลานบ้านถ้ำเต่าจะต้องปลูกต้นครามกันทุกคน 
อย่างน้อยที่สุด  ก็ต้อง 1 คนต่อ 1 ไร่ มีธนาคารครามเพื่อปันผลกันด้วย 
คนถ้ำเต่าจึงแทบไม่ต้องออกไปทำมาหากินที่ไหนให้ไกลบ้าน
ช่วยกันปลูกคราม ส่งออกเนื้อคราม สร้างสรรค์ออกแบบ ทอผ้า ย้อมคราม 
ส่งออกผ้าครามและผลิตภัณฑ์อื่นๆ  แค่นี้ก็ดูแลตัวเองกันได้สบายๆ แล้วล่ะค่ะ  

ว่าแล้วก็ถึงเวลา เรียนรู้การย้อมคราม กับกูรูท่านนี้ค่ะ

“ป้าสุ่ม”

“ป้าสุ่ม” เป็นประธานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านถ้ำเต่า หญิงแกร่ง ที่ถ่ายทอดภูมิปัญญาผ้าย้อมครามให้กับคนรุ่นใหม่ในหมู่บ้าน ป้าสุ่มเสียงดังแต่ใจดี อยู่ด้วยแล้วรู้ถึงความจริงใจ อบอุ่น  และได้วิชาความรู้ที่มีประโยชน์มากค่ะ

หลังจากเรียนรู้การย้อมครามเบื้องต้นจากป้าสุ่ม ป้าสุ่มก็พาโบว์มารู้จักกับ “พี่ปูเป้” หนึ่งในดีไซน์เนอร์รุ่นใหม่แห่งบ้านถ้ำเต่า เลือกจับงานผ้าครามมาประยุกต์ให้ทันสมัยและเก๋ไก๋ตามเทรนด์ในประเทศและต่างประเทศ วันนี้พี่ปูเป้รับปากว่าจะเป็นพี่เลี้ยงให้โบว์ และเด็กๆ ทำงาน DIY
โดยใช้วัสดุจากธรรมชาติมาพิมพ์ลายคราม.. ลงมือกันเลยดีกว่า ดูซิว่าจะออกมาเป็นยังไง

ศิลปะลายคราม

จากหัวผักกาดขาวตัดครึ่งกลายเป็น... ดอกกุหลาบ

จากผลมะเฟืองตัดครึ่งกลายเป็น... ดวงดาว

จากก้านกล้วยช่วยแต่งแต้มจินตนาการของเด็กๆ

จบท้ายด้วยดอกสุพรรณิการ์สีเหลืองที่ช่วยกันเก็บมา จะออกมาหน้าตาเป็นอย่างไรตามมาดูกันค่ะ

สนุกจังเลยค่ะ ไอเดียที่ตั้งใจมาทำวันนี้ ช่วยสร้างเสริมประสบการณ์  การเรียนรู้ให้กับโบว์ และเด็กๆ ที่นี่ได้มากกว่าที่คิดค่ะ ใครจะรู้อีกสิบปีข้างหน้าอาจจะมีดีไซน์เนอร์ชื่อดังอย่าง “ปุ๊กกี้” แห่งวงการวัสดุพิมพ์ลายธรรมชาติจากนครถ้ำเต่าก็ได้ค่า

ว่าแล้วก็ขอพักเรื่องผ้า  มาเข้าครัวกับบรรดาแม่ๆ ป้าๆ ทำกับข้าวกับปลากินสักหน่อย 
ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว ข้างบ้านมีแปลงผัก เก็บผักสวนครัวมาทำกับข้าว เก็บครามมาย้อมผ้าไว้สวมใส่
จะมีอะไรเย็นกายสบายใจไปกว่าวิถีไทยที่บ้านเรา ไม่มีอีกแล้ว ว่าไหมล่ะคะ

สิ่งที่พวกเราได้ตั้งใจทำผ้าย้อมครามทั้งที ทำอย่างเดียวคงมิได้  ต้องนำออกไปขายด้วย อิอิ
แล้วจะขายที่ไหนนะเหรอ  .. ก็ที่นี่เลย “ถนนผ้าคราม” ที่ตัวเมืองจังหวัดสกลนครยังไงล่ะคะ

“ถนนผ้าคราม”  ถนนคนเดิน และแหล่งช้อปปิ้งผ้าย้อมคราม และผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับครามของสกลนคร 
อยู่ตรงถนนเรืองสวัสดิ์ ย่านเมืองเก่าสกลนคร หน้าวัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร

ถ้ามาเดินที่ถนนผ้าครามนี่รับรองว่าคนที่รักผ้าครามแบบโบว์ต้องมีความสุขมากๆ  เพราะว่าตลอดความยาวถนนเกือบหนึ่งกิโลเมตร มีแต่ร้านขายผลิตภัณฑ์ผ้าย้อมครามและข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ ที่มีครามเข้าไปเกี่ยวข้องเพียบเลยค่ะ ทั้งกระเป๋า รองเท้า  เสื้อ กางเกง กระโปรง มีให้เลือกทั้งหญิงและชาย เดินสนุก ช้อปสนุกสุดๆ ไปเลยค่ะ

ถนนผ้าคราม มีทุกวันเสาร์และอาทิตย์ ลุงป้าน้าอา สุดยอดฝีมือผ้าครามจากทั่วสกลนคร จะมาขายของตั้งแต่ประมาณบ่าย 3 ถึง 2 ทุ่มค่ะ ใครสนใจคุยกันได้ทั้งแบบค้าปลีกและค้าส่ง

ว่าแล้วโบว์กับเด็กๆ  ก็มาช่วยป้าสุ่ม และพี่ปูเป้ขายผ้าย้อมครามกับเขาด้วยค่ะ

ลองมาดูกันซิว่าข้าวของย้อมครามต่างๆ ที่โบว์ทำมา จะขายได้หรือไม่ คงต้องใช้วิชาการตลาดเข้าช่วยด้วยค่ะ 

บอกได้คำเดียวเลยว่ากลยุทธ์การขายสไตล์ป้าสุ่มเนี่ย  ของเขาไม่ธรรมดาเลยจริงๆ
เพราะเผลอแป๊บเดียว  ผ้าพันคอพิมพ์ลายกุหลาบของโบว์ก็ต้องตากรรมการอย่างหนูน้อยคนนี้เข้าให้

ขอบคุณนะคะ  คุณลูกค้าผู้น่ารัก

ภูมิปัญญาเรื่องครามมีอยู่เกือบทุกทวีปทั่วโลก ทุกวันนี้ก็เป็นที่พิสูจน์แล้วว่าครามของไทยก็ไม่แพ้ใคร
เพราะภูมิปัญญาจากบรรพบุรุษ ที่ส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่นทำให้หัตถศิลป์จากคราม ยังคงได้รับความนิยมมาทุกยุคทุกสมัย  เพราะยังมีคนรุ่นแล้วรุ่นเล่าที่รับช่วงต่อ นำความทันสมัยสอดแทรกไว้ในชิ้นงาน วันนี้ ไม่ว่าจะลุง ป้า น้า อา รวมทั้งเหล่าเทรนดี้ ก็สวมใส่ผ้าครามหลากหลายสไตล์ ได้ดี   

การมาเรียนรู้และลงมือทำด้วยตัวเอง ตามวิถีไทยพื้นบ้านก็นับว่ามีเสน่ห์ แถมเก๋ไก๋ ไม่แพ้ใครค่ะ
ลองหาเวลามาท่องเที่ยว  และเรียนรู้กันดูนะคะ 
หมู่บ้านถ้ำเต่า  อ. อากาศอำนวย จ. สกลนคร

ชมรายการเที่ยวไทยไม่ตกยุค ตอน DIY สไตล์ไทย ไปกับอิสระสีคราม ณ บ้านถ้ำเต่า จ.สกลนคร

ได้ที่นี่ค่ะ https://www.youtube.com/watch?v=8IPOBq-dEVE

ติดตามชมรายการเที่ยวไทยไม่ตกยุค

ทุกวันหยุดนักขัตฤกษ์ เวลา 15.30 – 16.00 น. ทางสถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส