จังหวัดสมุทรสงคราม ถือเป็นจังหวัดเล็กๆ ที่อยู่ไม่ไกลจากกรุงเทพมากนัก เพียงแค่อึดใจเดียวก็สามารถเดินทางถึงแล้ว ถ้าใครได้มาแล้วรับรองจะต้องติดใจจนไม่อยากจะกลับกันเลยทีเดียว นอกจากนี้จังหวัดสมุทรสงครามยังมีสถานที่ท่องเที่ยวที่มีความสำคัญทาง ประวัติศาสตร์ไทยอย่าง “อุทยานพระบรมราชานุสรณ์พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย” หรือที่เรามักเรียกกันติดปากว่า “อุทยาน ร.2” ถ้าอยากรู้ว่าที่แห่งนี้มีความสำคัญอย่างไรบ้าง ตามเราไปกันได้เลย
อุทยาน ร.2 เป็นโครงการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยในพระบรม ราชูปถัมภ์เพื่อเป็นการสนองพระมหากรุณาธิคุณที่ได้พระราชทานศิลปะวัฒนธรรม อันงดงามไว้เป็นมรดกแก่ชาติจนได้รับยกย่องให้เป็นบุคคลสำคัญของโลกจาก องค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) สถานที่ตั้งของอุทยาน ร.2 นั้น พระราชสมุทรเมธีเจ้าอาวาสวัดอัมพวันเจติยาราม เป็นผู้น้อมเกล้าฯ ถวาย เนื่องจากบริเวณนี้เป็นที่พระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ภายในอุทยานมีสิ่งที่น่าสนใจหลายอย่าง เช่น “เรือนไทยหมู่ 5 หลัง” ที่ใช้เป็นส่วนจัดแสดงโบราณวัตถุ เครื่องใช้ส่วนพระองค์ของรัชกาลที่ 2 และเรือนไทยหนึ่งในห้าหลังนี้ได้จัดเป็น “พิพิธภัณฑ์พระพุทธเลิศหล้านภาลัย” ซึ่งภายในประดิษฐานพระบรมรูปของรัชกาลที่ 2 ศิลปะโบราณวัตถุสมัยต้นรัตนโกสินทร์เช่น เครื่องเบญจรงค์ เครื่องถ้วย และหัวโขน นอกจากนี้ภายในเรือนไทยเหล่านี้ ยังได้จัดแสดงความเป็นอยู่ของชาวไทยในสมัยรัชกาลที่ 2 ไว้ เช่น หอนอนหญิง ซึ่งแสดงให้เห็นลักษณ์ความเป็นอยู่ของหญิงโบราณ ห้องครัวที่แสดงลักษณ์ของครัวไทย รวมถึงห้องน้ำของชนชั้นกลาง ส่วนจัดแสดงต่างๆ เหล่านี้เราสามารถเดินชมได้อย่างใกล้ชิด แต่ห้ามไม่ให้มีการบันทึกภาพภายในเรือนไทยเป็นอันขาด
ถัดจากพิพิธภัณฑ์พระพุทธเลิศหล้านภาลัยแล้ว ใกล้กันยังมี “พิพิธภัณฑ์มรดกทางวัฒนธรรม อัมพวา” ซึ่งภายในได้มีการจัดแสดงถึงเอกลักษณ์ต่างๆ ของอำเภออัมพวาไว้อย่างครบถ้วน ทั้งเรื่องวิถีชีวิตแบบชุมชนริมน้ำ การทำเกษตรกรรม การประมงพื้นบ้าน อาหารการกิน วัดวาอารามสำคัญๆ โดยรอบ วัฒนธรรมประเพณีสำคัญของชาวอัมพวา รวมถึงเรื่องการดนตรี ซึ่งอัมพวาถือเป็นสถานที่เกิดของศิลปินเอกทางด้านการดนตรีหลายท่าน เช่น หลวงประดิษฐไพเราะ ครูเอื้อ สุนทรสนาน และทูล ทองใจ ถ้าใครอยากฟังเพลงเพราะๆ ในยุคสมัยต่างๆ จากศิลปินเอกเหล่านี้ ภายในพิพิธภัณฑ์ก็มีตัวอย่างเพลงให้เลือกฟังด้วยเช่นกัน
นอกจากนี้ยังมี “โรงละครกลางแจ้ง” สถานที่ที่ใช้จัดแสดงโขนถวายหน้าพระที่นั่ง ในงานประจำปีของอุทยาน ร.2 ที่จัดขึ้นเนื่องในวันคล้ายวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า นภาลัย รวมถึง “สวนพฤกษชาติ” ที่รวบรวมพรรณไม้ต่างๆ ในวรรณคดีไว้กว่า 140 ชนิด เพื่อประโยชน์แก่การศึกษาและอนุรักษ์พันธุ์ไม้ เช่น ยี่สุ่น ช้างโน้ม สารภี และมะพร้าวพญาซอ เป็นต้น ภายในส่วนนี้จะมีหุ่นจำลองตัวละครในวรรณคดีต่างๆ ที่เป็นงานในพระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เช่น ไกรทอง สังข์ทอง รามเกียรติ์ วางกระจายไปตามส่วนต่างๆ ของสวน ซึ่งช่วยสร้างความเพลิดเพลินในการชมพันธุ์ไม้มากขึ้นไปอีกหลายเท่า
และเมื่อเดินมาจนถึงส่วนในสุดของอุทยาน ร.2 ที่เป็นพื้นที่ติดแม่น้ำแม่กลอง จะมีศาลาและพื้นที่พักผ่อนหย่อนใจ ซึ่งเราสามารถสั่งเล่นรับลมเย็นๆ ริมน้ำได้สบายๆ หรือจะนั่งดื่มเครื่องดื่มเย็นๆ จากร้านค้าในบริเวณนั้น และในบางครั้งที่บริเวณท่าน้ำของอุทยาน ร.2 ก็จะมีชาวบ้านพายเรือมาขายของด้วย ตลอดเวลาชั่วโมงเศษๆ ที่เราได้เดินชมส่วนต่างๆ ของอุทยาน ร.2 นั้น ทำให้เราได้เห็นและได้ซึมซับถึงศิลปะวัฒนธรรมต่างๆ ในสมัยต้นรัตนโกสินทร์ไว้อย่างมากมาย แถมยังได้เห็นหลายๆ ครอบครัวต่างก็จูงลูกจูงหลานมาเดินเล่นพักผ่อนหย่อนใจ และใช้เวลาร่วมกันอย่างสนุกสนาน เห็นแบบนี้แล้ววันหยุดคราวหน้า ต้องหาโอกาสชวนสมาชิกในครอบครัวมาให้ได้ แล้ว
- บริเวณทางเข้าอุทยาน ร.2 มีบริการให้เช่าจักรยาน ในราคาคันละ 30 บาท
- ภายในเรือนไทยทุกหลังที่มีการจัดแสดงวัตถุโบราณต่างๆ ไม่อนุญาตให้ถ่ายภาพ
- งานประจำปีของอุทยาน ร.2 จะจัดขึ้นในช่วงต้นเดือนกุมภาพันธ์ เนื่องในวันคล้ายวันพระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
- ทุกวันเสาร์-อาทิตย์ ทางอุทยาน ร.2 ได้จัดกิจกรรมสอนดนตรีไทย และสอนวาดลายไทยให้กับทุกคนที่สนใจ สามารถติดต่อสอบถามได้ที่ 034 751 666
ที่อยู่ : ถนนอัมพวา-บางนกแขวก ตำบลบางนกแขวก อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม
GPS : 13.426850, 99.952717
เบอร์ติดต่อ : 034 751 376, 034 751 666
Website : http://www.kingrama2found.or.th
เวลาทำการ : จันทร์ – ศุกร์ 8.30-17.00 น. เสาร์ – อาทิตย์ 8.30-17.30 น.
ค่าธรรมเนียม : ผู้ใหญ่ 20 บาท เด็ก (สูงไม่เกิน 135 เซนติเมตร) 5 บาท
ช่วงเวลาแนะนำ : ตลอดทั้งปี
ไฮไลท์ : พิพิธภัณฑ์พระพุทธเลิศหล้านภาลัย, พิพิธภัณฑ์มรดกทางวัฒนธรรมอัมพวา, โรงละครกลางแจ้ง และสวนพฤกษชาติ
กิจกรรม : งานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (งานอุทยาน ร.2) ซึ่งจัดขึ้นเป็นประจำในช่วงต้นเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี
จากกรุงเทพฯ ใช้ทางหลวงหมายเลข 35 ถนนพระราม 2(ถนนธนบุรี-ปากท่อ เดิม) เมื่อไปถึงหลักกิโลเมตรที่ 63 ให้ชิดซ้ายใช้ทางคู่ขนานต่างระดับ เข้าตัวเมืองสมุทรสงครามผ่านตัวเมือง จากนั้นเข้าทางหลวงหมายเลข 325 (สมุทรสงคราม-บางแพ) ถึงสามแยกอัมพวา ให้ชิดซ้ายเลี้ยวเข้าอัมพวา วิ่งตรงไปผ่านตลาดน้ำอัมพวา ข้ามสะพานคลองอัมพวา (สะพานเดชาดิศร) ตรงไปผ่านวัดอัมพวันฯ แล้วจะเห็นอุทยาน ร.2 อยู่ทางด้านซ้ายมือ
