อนุสรณ์เรือรบหลวงประแสนั้น ถือเป็นแลนด์มาร์คสำคัญ ที่เวลาใครก็ตามเมื่อพูดถึงปากน้ำประแส อ.แกลง จ.ระยอง ในอดีตเรือลำนี้ถือเป็นหนึ่งในเขี้ยวเล็บของกองทัพเรือไทย เคยมีภารกิจออกไปปฏิบัติหน้าที่สำคัญๆ มาก็ไม่น้อย จนกระทั่งอายุการใช้งานที่ยาวนาน และวันเวลาที่ได้หมุนผ่านไป จึงถึงเวลาที่เรือลำนี้จะต้องวาระปลดประจำการ จากนั้นกองทัพเรือไทยได้อนุมัติจำหน่ายเรือรบลำนี้ให้แก่จังหวัดระยอง และได้ถูกนำขึ้นบกมาไว้ยังบริเวณริมชายหาดประแส ซึ่งเป็นชื่อเดียวกันกับชื่อเรือรบหลวงลำนี้

เรือรบหลวงประแสนั้น เดิมทีมีชื่อว่า USS.GAL-LUP (PE-2) INTERNATIONAL CALLSING  "HSXX" ชั้น RIVER CLASS ได้รับการต่อขึ้นในอู่ต่อเรือที่เมืองวิลมิงตัน มลรัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา กระทั่งสร้างเสร็จเมื่อวันที่ 29 ก.พ.2487 ซึ่งเรือรบหลวงจัดว่าเป็นเรือประเภท ฟรีเกต หรือเรือรบที่มีความเร็วสูง และแรงดันขับน้ำสูงสุดของลำนี้มีมากถึง 2,277 ตันเลยทีเดียว ในส่วนของอาวุธยุทโธปกรณ์บนเรืออันน่าเกรงขามนั้น ประกอบไปด้วย อาวุธปืน76/50 มม. 3 กระบอก ปืนกล40/60 มม. 2 กระบอก  ปืนกล20 มม. 9 กระบอก แท่นยิงอาวุธปราบเรือดำน้ำชนิด เฮจฮอก 1 แท่น แท่นยิงระเบิดลึก 8 แท่น รางปล่อยระเบิดลึก 2 ราง ท่อตอร์ปิโดแท่นเดี่ยว 2 แท่น โดยมีความยาวตลอดลำเรือที่ 92.8 ม. เรือรบหลวงลำนี้จึงเป็นเรือที่มีประสิทธิภาพสูงลำหนึ่ง ซึ่งจำเป็นต้องมีทหารประจำเรือถึง 216 คน อีกทั้งเรือลำนี้ยังเคยปฏิบัติภารกิจที่สำคัญๆ ในต่างประเทศมาไม่น้อยเช่นกัน

ครั้งหนึ่งในช่วงการสู้รบระหว่างสงครามเกาหลี เรือรบหลวงประแสก็ได้เข้าไปเป็นส่วนหนึ่งในการปฏิบัติหน้าที่มาแล้ว ซึ่งถือเป็นภารกิจแรกของเรือรบลำนี้ โดยออกปฏิบัติงานพร้อมกับเรือรบของราชนาวีไทยอีก 2 ลำ คือเรือรบหลวงสีชัง และเรือรบหลวงบางประกง ซึ่งภารกิจที่เรือรบหลวงประแสได้รับมอบหมายนั้นก็คือ คุ้มกันเรือลำเลียงน้ำมัน เรือกวาดทุ่นระเบิด รวมถึงการระดมยิงชายฝั่ง ซึ่งมีพื้นที่ปฏิบัติการบริเวณตั้งแต่ฝั่งทะเลตะวันออกในแถบเมืองปูซาน ประเทศเกาหลีใต้ เรื่อยขึ้นไปจนถึงเมืองวอนซาน ของประเทศเกาหลีเหนือ รวมระยะเวลากว่าเกือบ 1 ปี ที่เรือรบลำนี้ทำหน้าที่ในสมรภูมิบนคาบสมุทรเกาหลี จนได้รับคำชื่นชมจากพันธมิตรร่วมรบในการปฏิบัติภารกิจครั้งนี้อยู่ไม่น้อย

ทว่าอนุสรณ์เรือรบหลวงประแสลำปัจจุบันที่เห็นนั้น หลายคนอาจจะยังไม่ทราบว่า เป็นเรือหลวงประแสลำที่ 2 แล้ว เพราะในช่วงระหว่างสงครามเกาหลีนั่นเอง เรือรบหลวงประแสลำแรกได้ถูกพิษของสงครามเล่นงานเอาจนสูญเสียไป ทางรัฐบาลไทยในขณะนั้นจึงสั่งซื้อเรือหลวงประแสลำที่ 2 จากประเทศสหรัฐอเมริกาทันที เพื่อมาปฏิบัติหน้าที่ต่อไปในสมรภูมิเกาหลีจนลุล่วง กระทั่งเมื่อกองทัพเรือไทยได้ปลดประจำการเรือลำนี้ จึงนำมาจัดไว้เพื่อเป็นอนุสรณ์สถานให้ผู้คนทั่วไปได้ชื่นชมกับความยิ่งใหญ่ ถ้าใครนึกภาพไม่ออกว่าจะขนาดไหน ก็อยากจะให้ลองไปสัมผัสด้วยตาตัวเองดูซักครั้งเป็นดีที่สุด

ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถขึ้นไปสัมผัสได้แทบจะทุกซอกทุกมุมของเรือรบลำนี้ อย่างใกล้ชิด ทั้งห้องบัญชาการเรือด้านบนสุด เมื่อขึ้นมายืนอยู่ ณ จุดนี้ จะมองเห็นวิวทะเลเบื้องหน้าได้กว้างไกลชัดเจน รวมไปถึงด้านขวามือก็สามารถมองเห็นแม่น้ำประแส พร้อมวิถีประมงของผู้คนแถบนี้ ซึ่งผูกพันกันกับทั้งแม่น้ำ และทะเล อีกทั้งสิ่งนอกเหนือไปจากวิวทิวทัศน์ที่มองได้อย่างเต็มตาแล้ว อาวุธปืนประจำเรือต่างๆ ก็ยังคงหลงเหลือให้นักท่องเที่ยวได้จับต้องสัมผัส ถ่ายภาพเป็นที่ระลึก ประหนึ่งว่าตัวเองได้เป็นทหารเรืออย่างไรอย่างนั้น ถือว่าเหมาะเป็นอย่างยิ่งสำหรับวันหยุดในโอกาสต่างๆ ของครอบครัว ที่จะได้พาลูกชายวัยกำลังซนให้มาตื่นตาตื่นใจไปกับเรือลำใหญ่ ซึ่งก็ไม่มีใครรู้ได้ว่าวันหนึ่ง เด็กชายตัวน้อยๆ ในวันนี้ อาจจะได้สวมเครื่องแบบยืนบัญชาการมาดเท่ห์บนเรือในแบบเดียวกันนี้ก็เป็นได้ เพราะความยิ่งใหญ่ทั้งหลายแหลนั้น ช่างสร้างแรงบันดาลใจได้มากทีเดียว แต่ผู้ปกครองก็ไม่ควรปล่อยให้ลูกๆ วิ่งเล่นกันตามลำพัง เพราะด้วยความสูงของลำเรืออาจทำให้เกิดพลัดตกขึ้นมาได้

ทว่าในเมื่อมีด้านดีมากมาย ก็ย่อมต้องมีด้านตรงข้ามเป็นธรรมดา ด้วยความที่เรือรบหลวงลำนี้เปิดให้สาธารณะได้เที่ยวชมโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย รวมถึงไม่มีเจ้าหน้าที่คอยให้ข้อมูลรายละเอียด และดูแลความเรียบร้อย ทำให้พื้นที่หลายส่วนบนลำเรือนั้น มากไปด้วยชื่อที่ขีดเขียนขึ้นจากฝีมือของนักท่องเที่ยวที่ต้องการประกาศก้อง ให้โลกรับรู้ถึงการมีอยู่ของพวกเขา แต่ก็คงไม่ถึงกับทำให้จ้าวสมุทรลำนี้หมดความน่าสนใจลงไปแต่อย่างใด

ถ้าหากใครคิดว่าระยองมีดีแค่ทะเลและหมู่เท่านั้นก็คงไม่ผิด ทว่าที่จริงแล้ว ก็ยังมีสถานที่อีกมากมายที่น่าสนใจ แต่ยังไม่เป็นที่รู้จักของใครอีกหลายคน ซึ่งหนึ่งในนั้นก็มี อนุสรณ์เรือรบหลวงประแส ลำใหญ่ยักษ์ ตั้งตระหง่านอยู่ในตำบลเล็กๆ ของจ.ระยองนี่เอง

ที่อยู่ : บริเวณหัวโด ชายหาดประแส หมู่ 1 ต. ปากน้ำประแส อ.แกลง จ.ระยอง

GPS : N12 41 48.66, E101 42 16.74

เบอร์ติดต่อ : 0-3866-1720-1 (เทศบาลต.ปากน้ำประแส ) แฟกซ์ : 0-3866-1720-1 ต่อ19

E-mail : info@prasae.com

Website : http://www.prasae.com/

เวลาทำการ : ประมาณ 7.00 น.-18.00 น.   

ช่วงเวลาแนะนำ : ช่วงเย็นๆ แดดร่มลมตก

ไฮไลท์ : ความยิ่งใหญ่ของลำเรือซึ่งสามารถมองเห็นทิวทัศน์บนนั้นโดยรอบ

กิจกรรม : เดินเที่ยวชมรอบลำเรือ

ถ้ามาจากระยองสามารถใช้เส้นทางถ.สุขุมวิทวิ่งไปทาง จ.จันทบุรีจนถึงหลักกิโลเมตรที่278 แล้วให้เลี้ยวขวาตรงแยกประแส แล้ววิ่งตรงเข้าไปเรื่อยๆ จนสุด ถ.เทศบาล 9 ซึ่งระหว่างทางจะมีป้ายบอกอยู่เป็นระยะ