ถ้ำนาคา ตั้งอยู่ในพื้นที่ของ อุทยานแห่งชาติภูลังกา จังหวัดบึงกาฬ เป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวที่มีความงดงาม และแฝงไปด้วยความลึกลับ ด้วยลักษณะทางธรรมชาติที่มีโครงสร้างหินผาอันเป็นเอกลักษณ์ โดยมีลักษณะคล้ายกับเกล็ดของงู ผู้คนจำนวนมากตั้งใจเดินทางมากราบไหว้ขอพร เนื่องจากมีความเชื่อว่าถ้ำแห่งนี้เป็นที่สถิตของ "เจ้าปู่อือลือ" พญานาคผู้ยิ่งใหญ่ที่เคยปกครองดินแดนในบริเวณบึงกาฬ และแม่น้ำโขง สิ่งศักดิ์สิทธิ์อันเป็นที่เคารพศรัทธาของคนในท้องถิ่น สำหรับนักท่องเที่ยวที่มาเยือนจะได้สัมผัสกับประสบการณ์การเดินทางที่ท้าทาย ผ่านเส้นทางที่เต็มไปด้วยผืนป่า และภูเขาสูง เราจะได้พบกันทัศนียภาพที่สวยงามแปลกตาแตกต่างที่จากที่อื่น ๆ ถือเป็นอีกหนึ่งสถานที่ท่องเที่ยวที่ต้องลองมาสัมผัสด้วยตนเองซักครั้ง
หากมองในแง่ของวิทยาศาสตร์ หินลวดลายคล้ายเกล็ดงูนี้ เกิดจาก ปรากฎการณ์ทางธรณีวิทยาที่เรียกว่า “ซันแครก” (sun crack) โดยหินในบริเวณนี้ส่วนใหญ่เป็นหินทราย ซึ่งเป็นหินตะกอนที่มีการผุพังได้ง่าย เมื่อหินทรายสัมผัสกับสภาพอากาศ น้ำ และลมเป็นเวลานาน จะเกิดการกร่อน และทำให้เกิดเป็นรูปทรง และลวดลายได้ ซึ่งนอกจากจะกลายเป็นความงดงามทางธรรมชาติแล้ว ยังเพิ่มความลึกลับ และเสน่ห์ให้กับถ้ำนาคาแห่งนี้ได้เป็นอย่างมาก
ในส่วนของกิจกรรมท่องเที่ยว เส้นทางศึกษาธรรมชาติจะมีระยะทางไป-กลับ รวม 4.5 กิโลเมตร โดยนักท่องเที่ยวที่จะขึ้นไปเที่ยวชมถ้ำนาคา สามารถจองผ่าน App QueQ ซึ่งสามารถจองล่วงหน้าได้ไม่เกิน 15 วัน รับจอง 300 คน/วัน และสำหรับผู้ที่ Walk-In รับ 700 คน/วัน รวมแล้วไม่เกิน 1,000 คน/วัน สามารถเข้าชมได้ทุกวัน ตั้งแต่เวลา 06.00-14.00 น. และจะต้องกลับลงมาให้ทันภายในเวลา 18.00 น. สำหรับการท่องเที่ยวถ้ำนาคา จะมีค่าเข้าชมคนละ 20 บาท, ค่าประกันอุบัติเหตุคนละ 10 บาท นอกจากนี้จะค่าไกด์อาสาประจำกลุ่ม เพื่ออำนวยความสะดวกในการเดินทางท่องเที่ยว และให้คำแนะนำระหว่างการเที่ยวชม ราคาเริ่มต้น 500 บาท/กลุ่ม (ไม่เกิน 5 คน)
ช่วงเวลาที่แนะนำ คือ ควรเริ่มออกเดินตั้งแต่ 7 โมง เนื่องจากตลอดเส้นทางเดินจะเป็นป่าโปร่งร่มเงาน้อย ช่วงตั้งเเต่ 10 โมงเป็นต้นไป อากาศจะเริ่มร้อน และอบอ้าว ควรพกน้ำติดตัวไปด้วยอย่างน้อยคนละ 1 ลิตร และควรสวมรองเท้าผ้าใบที่กระชับ และพื้นค่อนข้างแข็งแรง โดยเฉลี่ยแล้วนักท่องเที่ยวจะใช้ระเวลาในการเดินขึ้นประมาณ 2 ชั่วโมง และลงอีกประมาณ 2 ชั่วโมง หากรวมระยะเวลาถ่ายรูปก็จะอยู่ที่ราวๆ 4-5 ชั่วโมงสำหรับเส้นทางเดินศึกษาธรรมชาติถ้ำนาคา
เส้นทางตั้งแต่จุดเริ่มเดินจนถึงป้ายผู้พิชิตถ้ำนาคา มีระยะทางประมาณ 1.4 กิโลเมตร นักท่องเที่ยวจะต้องผ่านแต่ละจุดซึ่งเรียงตามตัวอักษร A-L รวมทั้งสิ้น 11 จุด โดยรูปแบบทางเดินมีลักษณะเป็นทางเนินชันสลับกับขั้นบันไดพร้อมราวเหล็กที่ค่อนข้างแข็งแรงปลอดภัย แต่ถึงอย่างไรก็ขอความร่วมมือนักท่องเที่ยวทุกท่านปฏิบัติตามกฎของสถานที่อย่างเคร่งครัดเพื่อความปลอดภัยทั้งต่อตนเอง และต่อสิ่งแวดล้อมบนถ้ำนาคาด้วยครับ โดยไฮไลต์ของจุดท่องเที่ยวเมื่อถึงบริเวณด้านบนแล้วก็จะมี ถ้ำนาคา, เจดีย์หลวงปู่วัง, เจดีย์หลวงปู่เสาร์, ถ้ำหลวงปู่วัง, หัวนาคาที่ 1 , หัวนาคาที่ 3 เป็นต้น
การมาท่องเที่ยวถ้ำนาคาไม่เพียงแต่เป็นการมาชื่นชมธรรมชาติที่งดงาม และลึกลับของหินลายเกล็ดพญานาคเท่านั้น แต่ยังเป็นการได้มาเปิดประสบการณ์ สัมผัสกับตำนาน ความเชื่อ ความศรัทธาของคนในท้องถิ่นอีกด้วย ถ้ำนาคาจึงเป็นสถานที่ที่เราอยากแนะนำให้นักท่องเที่ยวมาเยือน และลองมาสัมผัสด้วยตนเองอย่างน้อยสักครั้งในชีวิต
